Καλύπτρες από ζελατίνη
Οσοι από σας χρησιμοποιείτε τις βελτιωμένες, πολύ λεπτές καλύπτρες της Squadron ή της Falcon ή ακόμα και διαφανή κομμάτια που φτιάχνετε μόνοι σας από αυτό το υλικό θα πρέπει να προσέξετε ένα πολύ επικίνδυνο φαινόμενο:
Tην ποιότητα της ζελατίνας και την εξασφάλιση της διαφάνειάς της με την πάροδο του χρόνου. Στην περίπτωσή μας είχαμε κατασκευάσει το 1994 ένα μοντέλο του Focke Wulf Fw189A στην 1/48 από το vacuform κιτ της γερμανικής Karo As (η εταιρία έκλεισε την περίοδο 2001-2003). Τα διαφανή κομμάτια η εταιρία τα έδινε σε θερμοπρεσαριστή σκληρή διαφανή ζελατίνα (λίγο χειρότερη ίσως από αυτή που βάζουν στους γιακάδες των πουκάμισων), κατά παρόμοιο τρόπο που έδινε και τα vacuform κομμάτια του υπόλοιπου κιτ σε λευκό πλαστικό. Το ολοκληρωμένο μοντέλο τοποθετήθηκε σε μια γωνιά της βιτρίνας όπου μετά το απόγευμα οι ακτίνες του ηλίου έπεφταν πλαγίως επάνω του. Κάποια στιγμή μετά από αρκετά χρόνια παρατηρήσαμε ότι τα διαφανή τμήματα του μοντέλου (και είναι αρκετά!) αποκτούσαν μια… φιμέ αίσθηση. Όταν ξανακοιτάξαμε μετά από μια εξίσου μακρά περίοδο χρόνου είχαν μετατραπεί σε εντελώς φυμέ και μάλιστα σε πράσινo-καφετί απόχρωση, ασορτί με το dark green/λευκό καμουφλάζ!
Σε ένα τέτοιο μοντέλο αυτό ισοδυναμεί με καταστροφή. Τι είχε γίνει; Αρχικά νομίσαμε πως η ποιότητα της ζελατίνης ήταν ευαίσθητη στις ακτίνες του φωτός και με την πάροδο του χρόνου αυτή αλλοιώθηκε αργά αλλά σταθερά. Όμως τα πράγματα δεν ήταν ακριβώς έτσι, όπως αποδείχθηκε αργότερα…
Όταν αποφασίσαμε να δώσουμε λύση στο πρόβλημα αναζητώντας ένα ανταλλακτικό σετ διαφανών, μάθαμε ότι η εταιρία Karo As είχε κλείσει και τελικά βρήκαμε στο ebay το ίδιο κιτ στη δελεαστική τιμή των 37 δολαρίων περιλαμβανομένων των ταχυδρομικών από ΗΠΑ. To κιτ το θέλαμε ξανά έτσι κι αλλιώς για συναισθηματικούς λόγους μια και είχαμε χάσει ότι είχε απομείνει από το κουτί της αρχικής μας κατασκευής. Οποία απογοήτευση όμως όταν διαπιστώσαμε κατά την άφιξή του ότι και οι ζελατίνες αυτού του κιτ είχαν αρχίσει να γίνονται φυμέ. Η αλλοίωση δεν ήταν τόσο έντονη, σχεδόν ανεπαίσθητη, και τότε καταλάβαμε ότι δεν έφταιγε το φώς του ήλιου αλλά η ποιότητα της ζελατίνας. Ετσι ακόμα και αν βάζαμε τη νέα ζελατίνα θα είχαμε σύντομα το ίδιο πρόβλημα.
Η λύση δόθηκε από το κιτ του Fw189 της MPM που κυκλοφόρησε στα τέλη της δεκαετίας του ’90 – αρχές του 2000 και ήταν Injection, συνεπώς περιείχε μια κανονική καλύπτρα από πολυστερίνη. Το κιτ αποκτήθηκε ούτως ή άλλως για να το έχουμε σε στοκ και - για να μήν το κανιβαλίσουμε - μετά από μια ευγενική επιστολή στην MPM μας ήρθε ταχυδρομικώς ένα εξτρά σετ των διαφανών κομματιών. Ευτυχώς η καλύπτρα της MPM ταίριαζε ακριβώς στη άτρακτο της Karo As. Απλά έπρεπε να αφαιρέσουμε προσεκτικά την ελαττωματική καλύπτρα. Με δύο δάκτυλα την πιέσαμε τραβώντας απαλά και έτσι την ξεκολλήσαμε εύκολα αφού λόγω του υλικού δεν θα μπορούσε να έχει κολληθεί γερά στην άτρακτο ακόμα και με την κυανοακρυλική που είχαμε βάλει. Αφού αφαιρέσαμε όλα τα φυμέ διαφανή κομμάτια, καθαρίσαμε προσεκτικά με τον κόφτη τις ενώσεις και κολλήσαμε τα νέα διαφανή, αφού πρώτα κόψαμε τη θυρίδα του πιλότου για να κολληθεί ανοικτή. Αυτή τη φορά η κόλληση έγινε με λεπτό στρώμα εποξικής 5 λεπτών και στη συνέχεια στοκάραμε κανονικά, καταστρέφοντας βέβαια το καμουφλάζ περιμετρικά των διαφανών. Στη συνέχεια, αφού εξαφανίσαμε τις ενώσεις με βρεγμένο ντουκόχαρτο 800 βαθμών, μασκάραμε με κίτρινη ταινία Tamiya και βάψαμε το σκελετό της καλύπτρας με αερογράφο και πολύ ψιλή δέσμη, διορθώνοντας παράλληλά το γδαρμένο καμουφλάζ γύρω-γύρω. Βρήκαμε ακριβώς τα χρώματα που είχαμε χρησιμοποιήσει αρχικά και σε λίγο είχαμε ένα εντελώς ανανεωμένο Fw189 με διαφανή και όχι…φυμέ καλύπτρα (Στις φωτογραφίες φαίνεται η καλύπτρα του κιτ πρίν και μετά τη μετάλλαξή της σε φυμέ…)
To 2010 η Great Wall Hobby κυκλοφόρησε το εξαιρετικό δικό της Fw189 στην 1/48 και προστέθηκε στο στοκ! Πιθανότατα θα αποκτήσει και αυτό καμουφλάζ ανατολικού μετώπου ή Αφρικής...Το 2011 η εταιρία κυκλοφόρησε την έκδοση νυκτερινού καταδιωκτικού με κεραίες ραντάρ στο ρύγχος και το 2012 μια τρίτη έκδοση με πέδηλα σκι αντί για τροχούς.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, την ίδια χρονική περίοδο, το ίδιο ακριβώς πρόβλημα αντιμετωπίσαμε και σε μια μετασκευή ενός Fw190 της Fujimi στην 1/48, από μονοθέσιο σε διθέσιο εκπαιδευτικό. Η ζελατίνη που χρησιμοποιήσαμε (πλήν του αλεξίνεμου που δεν αντικαταστάθηκε) έγινε και αυτή φυμέ και αργότερα την αντικαταστήσαμε με άλλη. Πριν λίγο που κοιτάξαμε στη βιτρίνα το φαινόμενο ξανακτύπησε! Το περίεργο είναι πως στο spares box που φυλάμε κομμάτια διαφανούς ζελατίνας για μελλοντική χρήση δεν έχει γίνει φυμέ ούτε μία! Ευτυχώς η περίπτωση του Fw190 είναι ευκολότερη να επισκευαστεί και δεν απαιτείται να χαλάσουμε το καμουφλάζ του μοντέλου ούτε να στοκάρουμε. To μυστήριο ήταν όταν φίλος μοντελιστής μας έδειξε στη βιτρίνα του πάνω από πέντε μοντέλα που όλα τους είχαν διαφανή από παρόμοια ζελατίνα, φτιαγμένα πρίν πολλά χρόνια, χωρίς καμία από αυτές να παρουσιάζει το παραμικρό πρόβλημα!
Googlάροντας το πρόβλημα είναι πολύ συνηθισμένο σε παλιά vacuform κιτ ανατολικοευρωπαϊκής προέλευσης. Καλύπτρες της Falcon και της Squadron φαίνεται ότι μέχρι στιγμής δεν επηρεάζονται - προφανώς είναι από υλικό καλύτερης ποιότητας.
Στη φωτό (κάτω) το vacufrom μοντέλο της Karo As στην 1/48, φωτογραφημένο μια συνεφιασμένη μέρα με φόντο το λόφο του Φιλοπάππου το 1994, με την αρχική vac καλύπτρα του κιτ (με πολύ πιο σωστό=λεπτό σκελετό από αυτόν της GWH) να παραμένει ακόμα διαφανής!. Το step by step κατασκευαστικό άρθρο (10 σελίδων με 37 φωτό) δημοσιεύτηκε στο "Modelling" No.45, Mάρτιος 1995. - ΣΚ
