Comparative Analysis of F-111 and F-35 Programs, by Vassilios Sitaras (Lambert Academic Publishing, 2020)

Comparative Analysis of F-111 and F-35 Programs, by Vassilios Sitaras (Lambert Academic Publishing, 2020)

O Bασίλης Σιταράς είναι διπλωματικό στέλεχος με μακρά θητεία στο υπουργείο Εξωτερικών, συγγραφέας αεροπορικών βιβλίων και συνεργάτης/αρθρογράφος του περιοδικού «Πτήση». Πρόσφατα είχαμε την ευκαιρία να μελετήσουμε το τελευταίο, πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του, με θέμα τη σύγκριση των προγραμμάτων F-111 & F-35, μαζί με όλα τα μαθήματα (lessons learned) και τις εμπειρίες που έχουν συσσωρευτεί γύρω από αυτά τα δύο τόσο σημαντικά μαχητικά αεροσκάφη.

Δύο φορές από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ως σήμερα, το αμερικανικό υπουργείο Αμυνας αποφάσισε να υιοθετήσει κοινό σχέδιο μαχητικού αεροσκάφους, που θα ικανοποιούσε διαφορετικές απαιτήσεις και ανάγκες για περισσότερους από έναν Κλάδο των ενόπλων δυνάμεων.

Η μία ήταν το F-111 (πρόγραμμα TFX) που πέταξε για πρώτη φορά το 1964 και υπηρέτησε από το 1968 ως το 1996 (στην Αυστραλία ως το 2010). Η δεύτερη φορά ήταν με το F-35 (πρόγραμμα JSF) που πέταξε ως πρωτότυπο Χ-35Α το 2000, ως ολοκληρωμένο μαχητικό το 2006 και εντάχθηκε επιχειρησιακά στη USAF το 2015, ενώ αναμένεται να μείνει σε υπηρεσία ως τη δεκαετία του ’70.

To βιβλίο είναι γραμμένο στην αγγλική γλώσσα και παρακολουθεί την εξέλιξη τόσο του προγράμματος TFX, όσο και του JSF, αναλύοντας τις πολυάριθμες αλλαγές που αντιμετώπισαν κατά την αξιολόγησή τους ως αποτελεσματικά οπλικά συστήματα. Τα δύο αεροσκάφη αναλύονται τόσο από πλευράς κόστους αλλά και σε ότι αφορά την επιχειρησιακή τους ικανότητα.

Το τελικό ερώτημα είναι: Mπορούν τα πλεονεκτήματα που προέρχονται από την εξοικονόμηση πόρων/οικονομίες κλίμακος σε αυτές τις δύο «κοινές» πλατφόρμες, να αντισταθμίσουν/δικαιολογήσουν τα μειονεκτήματα από τις απώλειες σε επιδόσεις?

Πολύ ενδιαφέρον θέμα και σίγουρα πρωτότυπη η ανάλυσή του, καθώς τα δύο αεροσκάφη είναι διαχρονικά δύο από τα πλέον φιλόδοξα προγράμματα της αμερικανικής αεροναυπηγικής. Το F-111 γνωρίζουμε εκ των υστέρων ότι δεν μπόρεσε να καλύψει τόσο διαφορετικές ανάγκες και τελικά αξιοποιήθηκε εν μέρει μόνο από την USAF, με αρκετές πρωτοποριακές λύσεις/καινοτομίες. Το αν θα ακολουθήσει μια παρόμοια πορεία το F-35, όσον αφορά το κόστος αλλά και τις επιχειρησιακές δυνατότητες μένει να αποδειχθεί στο μέλλον.

Η παρούσα μελέτη εξετάζει αρχικά περιπτώσεις μαχητικών που ξεκίνησαν από έναν κλάδο και μεταπήδησαν στην πορεία σε άλλους, όπως τα: F-86/FJ-3, A-3D Skywarrior/RB-66 Destroyer, F-4, Α-7 και αρκετά ακόμη που δεν τα κατάφεραν. Συνεχίζει με τις περίπλοκες διαδρομές του TFX/F-111 ως την τελική του αποτυχία ως κοινού (USN/USAF) προγράμματος. Ενδιαφέρουσες οι αναφορές στις μάχες και τους πολέμους που συμμετείχε το F-111 με την USAF (Βιετνάμ και αλλού).

Για την ακύρωση του F-111B του Ναυτικού αφιερώνεται χωριστό κεφάλαιο, ενώ υπάρχουν και συγκρίσεις με αεροσκάφη σαν το MiG-25, καθώς και αναλυτικοί συγκριτικοί πίνακες στοιχείων με άλλα δυτικά αεροσκάφη.

Τα επόμενα κεφάλαια εστιάζονται στις αιτίες της αποτυχίας του προγράμματος και τα πρόσωπα που λάμβαναν σημαντικές αποφάσεις (με πρωταγωνιστή τον τότε υπουργό Αμυνας McNamara).

Από το όγδοο κεφάλαιο και μετά μπαίνουμε στην ανάλυση του προγράμματος JSF/F-35, όπου εξετάζονται οι ομοιότητες στην αρχική σκέψη περί κοινών προδιαγραφών, με πολλές αναφορές στο F-22 αλλά και το AV-8B, προκειμένου να δειχθεί η πολυπλοκότητα του εγχειρήματος.

Τα ύστερα κεφάλαια επικεντρώνονται στις κριτικές και τα προβλήματα του F-35, ενώ προς το τέλος επιχειρείται μια συνολική αντικειμενική εκτίμηση του προγράμματος ως έχει σήμερα (2020). Και εδώ αξιοποιούνται χρησιμότατοι συγκριτικοί πίνακες επιδόσεων με Su57, J-20/J-31, με σφήνα την απόφαση της USAF να…ξαναγυρίσει στο βελτιωμένο F-15EX!

Ο συγγραφέας επιχειρεί μια συνολική αποτίμηση με το F-35 να λαμβάνει τη θέση του τεχνολογικού «εγγονού» του F-111 (με το F-16 να αποτελεί το «παιδί»). Ομοιότητες και διαφορές μεταξύ των δύο αναλύονται επισταμένα και ο επίλογος μας κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον με πολλά «what if» στο μέλλον του F-35, που όμως είναι δέσμια της προσπάθειας του αεροσκάφους να χωρέσει πολλά «διαφορετικά αυγά» στο ίδιο καλάθι…

Σε 119 σελίδες και 13 κεφάλαια το βιβλίο του Βασίλη Σιταρά (μαζί με τρείς σελίδες επιλεγμένης βιβλιογραφίας) αποτελεί μια πολύτιμη μελέτη – τροφή για σκέψη. Συνιστάται ανεπιφύλακτα!

Μπορείτε να το βρείτε (μόνο στα αγγλικά προς το παρόν) online εδώ και εδώ.

Comparative Analysis of F-111 and F-35 Programs, by Vassilios Sitaras (Lambert Academic Publishing, 2020)Comparative Analysis of F-111 and F-35 Programs, by Vassilios Sitaras (Lambert Academic Publishing, 2020)Comparative Analysis of F-111 and F-35 Programs, by Vassilios Sitaras (Lambert Academic Publishing, 2020)Comparative Analysis of F-111 and F-35 Programs, by Vassilios Sitaras (Lambert Academic Publishing, 2020)Comparative Analysis of F-111 and F-35 Programs, by Vassilios Sitaras (Lambert Academic Publishing, 2020)Comparative Analysis of F-111 and F-35 Programs, by Vassilios Sitaras (Lambert Academic Publishing, 2020)Comparative Analysis of F-111 and F-35 Programs, by Vassilios Sitaras (Lambert Academic Publishing, 2020)Comparative Analysis of F-111 and F-35 Programs, by Vassilios Sitaras (Lambert Academic Publishing, 2020)Comparative Analysis of F-111 and F-35 Programs, by Vassilios Sitaras (Lambert Academic Publishing, 2020)Comparative Analysis of F-111 and F-35 Programs, by Vassilios Sitaras (Lambert Academic Publishing, 2020)