Tεχνικαί Σημειώσεις Αεροπλάνου Breguet XIX, εκδόσεις Εurobooks

To Breguet 19, ήταν το σημαντικότερο αεροσκάφος του Μεσοπολέμου για την Ελληνική Αεροπορία. Εκανε μεγάλη αίσθηση παγκοσμίως όταν πρωτοεμφανίστηκε στη Γαλλία το 1921, με πρωτοποριακή χρήση ντουραλουμίνιου και εξαιρετικά μεγάλη πτερυγική επιφάνεια. Πάνω από 2000 μονάδες κατασκευάστηκαν. Μεταξύ 1925 -1935 αγοράστηκαν περίπου 55 για λογαριασμό της Ελληνικής Αεροπορίας με διαφορετικούς κινητήρες, με πιο ισχυρό αυτόν της Renault, ισχύος 480 ίππων. Συνολικά μπορούσε να δεχτεί έξι διαφορετικούς τύπους 12κύλινδρων κινητήρων. Κατά συνέπεια η μορφή του ρύγχους του διέφερε ανάλογα με τον τύπο. Υπολογίζεται ότι από τα 55 που παραλάβαμε τα 30 ήταν Breguet 19A2 (αναγνωριστικά) και τα 25 του τύπου 19Β2 (βομβαρδιστικά). Χρησιμοποιήθηκε αρχικά σε ρόλους αναγνώρισης και προχωρημένης εκπαίδευσης. Αγοράστηκαν κυρίως με εράνους πολιτών και γιαυτό είχαν γραμμένα στην άτρακτό τους τα ονόματα των δωρητριών πόλεων (πχ. ΔΡΑΜΑ με μεγάλα λευκά γράμματα). Το αεροσκάφος KΥΡΗΝΕΙΑ αγοράστηκε με χρήματα Ελληνοκυπρίων, ενώ το ΕΛΛΑΣ πραγματοποίησε το 1928 το γύρο της Μεσογείου, σημαντικότατο αεροπορικό επίτευγμα της εποχής, με πλήρωμα τον υπολοχαγό Παπαδάκο και το συνταγματάρχη Αδαμίδη. Toν Οκτώβριο του 1940 είχαν απομείνει επιχειρησιακά 18 Breguet 19. Εδρασε σε όλο το Μέτωπο την περίοδο 1940-41, κυρίως με τη 2η Μοίρα Στρατιωτικής Συνεργασίας (Παρατηρήσεως) και το 2828 Ανεξάρτητο Σμήνος Συνεργασίας. Εντόπισε την ακριβή θέση και συμμετείχε στο βομβαρδισμό της ιταλικής μεραρχίας «Τζούλια», γεγονός κομβικό για την μετέπειτα εξέλιξη των εχθροπραξιών. Η πολεμική του δράση ήταν πλούσια και συνεισέφερε τα μέγιστα καταγράφοντας τις κινήσεις του εχθρού αλλά και βομβαρδίζοντάς τον. Συνήθως ήταν βαμμένα με ένα σκούρο πράσινο χρώμα σε όλες τις επιφάνειες. Στην πορεία του Πολέμου απέκτησαν παραλλαγή με ανοικτό καφέ και πράσινο σκούρο, κυκλικά εθνόσημα και λευκά κωδικά Σ353 έως Σ433 στα πλευρά της ατράκτου.

O εκδοτικός οίκος Eurobooks, συνεχίζοντας την παράδοση των τελευταίων χρόνων που τον θέλει να συμβάλλει ουσιαστικά στην ιστορική βιβλιογραφία με ενδιαφέρουσες επανεκδόσεις, μετά την αντίστοιχη έκδοση για το Henschel Hs126, προχώρησε στην ψηφιακή επανεκτύπωση αυτού του τεχνικού εγχειριδίου για το Breguet XIX (19) - από το πρωτότυπο του 1928 -προσθέτοντας μία ακόμη ψηφίδα στον πίνακα που σκιαγραφεί την γενικότερη εικόνα της εξέλιξης της Πολεμικής Αεροπορίας. Η έκδοση αυτή φέρει το εξαιρετικό προνόμιο, να συμπληρώνεται από την ένθεση ενός πίνακα του 2017, του ειδικευμένου πλέον περί τα αεροπορικά γνωστού ζωγράφου Γεωργίου Μώρη, ο χρωστήρας του οποίου απεικονίζει το ιπτάμενο Breguet XIX με το διακριτικό «ΕΛΛΑΣ», συμβολίζοντας τον γνωστό και μοναδικό για τα ελληνικά τουλάχιστον δεδομένα, «Γύρο της Μεσογείου» του 1928 και ο οποίος προσωπικά αριθμεί και υπογράφει το κάθε φύλλο ξεχωριστά, καθιστώντας έτσι το έργο, μοναδικό, σπάνιο και συλλεκτικό, καθώς έχει τυπωθεί μόνο σε 100 αριθμημένα αντίτυπα!

To βιβλίο προλογίζει (σε 10 σελίδες) ο Νικόλας Τζάντας, επεξηγώντας την ιστορία και τη σημασία αυτού του αεροσκάφους, από το "Γύρο της Μεσογείου" το 1928 μέχρι και τη δύση της καριέρας του κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο.

Το Breguet XIX δεν ήταν ένα συνηθισμένο αεροσκάφος για τα δεδομένα της εποχής του, δηλαδή στα μέσα της δεκαετίας του ’20. Ηταν από πολλές απόψεις, τεχνολογικά αλλά και επιχειρησιακά, ένα πολύ προηγμένο αεροσκάφος πολλαπλού ρόλου, με πρωτοποριακές δυνατότητες αεροφωτογράφησης και εναέριας αναγνώρισης/παρατήρησης που το έκανε μοναδικό για υποστήριξη επίγειων μονάδων. Επίσης ήταν εξαιρετικό για την εκπαίδευση ιπταμένων.

Το πρώτο μέρος του εγχειριδίου ξεκινά με την αναλυτική περιγραφή του σκελετού του αεροπλάνου, όπου παρατηρούμε την ευρύτατη χρήση ελαφρών κραμάτων αλουμινίου, την απλότητα συναρμολόγησης και την ευκολία πρόσβασης στα έσω διαμερίσματα. Το δεύτερο μέρος με τίτλο «Επισκευαί» μας δείχνει μεθόδους επισκευής αλλά και βασικές αρχές εφαρμοσμένης μηχανικής και κατεργασίας μετάλλου με τα απαραίτητα ειδικά εργαλεία. Το τρίτο μέρος περιέχει κατατοπιστικά σχεδιαγράμματα όλων των μερών του αεροσκάφους σε μεγάλα fold-outs ώστε ο αναγνώστης να μην χάνει καμία λεπτομέρεια.

Από μοντελιστική άποψη, εκτός από τα σχέδια, περιέχονται ενδιαφέρουσες φωτογραφίες που αποκαλύπτουν λεπτομέρειες όπως η εσωτερική δομή, το σύστημα προσγείωσης, ο κινητήρας και η βάση του (με διάφορους κινητήρες που δεχόταν), τομές της ατράκτου, εγκατάσταση των φωτογραφικών μηχανών και πολλά άλλα ενδιαφέροντα επιμέρους συστήματα.

Συμπερασματικά ένα μικρό διαμάντι, τόσο για τον φίλο της αεροπορικής Ιστορίας, όσο και για τον μοντελιστή που θα ήθελε να προσθέσει λεπτομέρεια σε ένα μοντέλο υπό κλίμακα. Το γεγονός ότι διατίθεται σε πολύ περιορισμένα αντίτυπα και η προσιτή του τιμή το καθιστούν ακαταμάχητο απόκτημα για τη βιβλιοθήκη μας!

Σελίδες 126, με ασπρόμαυρες φωτογραφίες, τομές και σχεδιαγράμματα, 1 έγχρωμο πίνακα και 11 αναδιπλούμενα σχεδιαγράμματα (fold-outs).

Κωδικός ISBN: 978-960-9431-58-3

Έτος έκδοσης: 2019

Συγγραφέας: Υπουργείον Στρατιωτικών, Διοίκησις Αεροπορίας (αρχική έκδοση του 1928)

Εκδοτικός οίκος: EUROBOOKS

Θα το βρείτε στο βιβλιοπωλείο του "Λαβύρινθου", Ιπποκράτους 108 και διαδικτυακά εδώ.

Στην ίδια σειρά από την Eurobooks κυκλοφορεί: "ΧΕΝΣΕΛ Hs 126 K6 - ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΕΡΟΠΛΑΝΟΥ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ"

Ο πρόλογος της παρούσας κριτικής, καθώς και ο συνοπτικός πίνακας στοιχείων που ακολουθεί περιέχουν μικρές διαφοροποιήσεις από την επίσημη ιστοσελίδα της ΠΑ, καθώς η περίοδος του Μεσοπολέμου παρουσιάζει αρκετές αποκλίσεις στις πηγές και απαιτεί περισσότερη έρευνα και διασταυρώσεις. Αξίζει να αναζητήσετε λεπτομέρειες για το «Γύρο της Μεσογείου» το 1928 με πρωταγωνιστές τους δύο Ελληνες Αεροπόρους μέσα σε ένα Breguet XIX και φυσικά περιμένουμε όλοι μας ένα σωστό μοντέλο υπό κλίμακα!

BREGUET XIX (19) A2/B2 - ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

Xώρα κατασκευής: Γαλλία

Τύπος: Στρατιωτικής συνεργασίας - Φωτοαναγνωριστικό/Ελαφρύ βομβαρδιστικό/Εκπαιδευτικό

Kινητήρας: Ενας 12κύλινδρος υδρόψυκτος Hispano Suiza 12Ηa ή Lorraine Detriech 12EB ή Renault 12K, ισχύος 450 - 480 ίππων.

Διαστάσεις: Εκπέτασμα 14,83 μέτρα, μήκος 9,5 μέτρα, πτερυγική επιφάνεια:  50 τετρ. μέτρα.

Bάρος: κενό 1378 κιλά, μέγιστο απογείωσης 2500 κιλά

Επιδόσεις: Μεγίστη ταχύτητα 230 χλμ/ώρα, επιχειρησιακή οροφή 7000 μέτρα, ακτίνα δράσης 800 χλμ.

Oπλισμός: Ένα πολυβόλο Vickers των 0,303 ιντσών (7,7 χιλιοστών) στο ρύγχος και δύο πολυβόλα Lewis ιδίου διαμετρήματος για τον πίσω πολυβολητή. Δυνατότητα μεταφοράς βομβών βάρους μέχρι 400 κιλών.

Πλήρωμα: 2

Aριθμός αεροσκαφών: 53 - 55 (20 επιχειρησιακά τον Οκτώβριο του 1940)