Modelling. Mια πολύ προσωπική υπόθεση…

Modelling. Mια πολύ προσωπική υπόθεση…

Διαβάζοντας στο διαδίκτυο (φόρουμς, ιστοσελίδες, facebook, κλπ) τεχνικές και απόψεις περί μοντελισμού, ανώνυμων αλλά και επώνυμων, μερικές φορές σταματάμε σε κάτι που μας κίνησε την προσοχή και το επεξεργαζόμαστε με το προσωπικό μας «φίλτρο».

Δεν έχει σημασία τι ακριβώς είναι. Μπορεί να είναι μια συζήτηση περί «ισπανικής σχολής», αν το preshading είναι σωστό, περιττό ή απλά ανόητο, ή και πιο «σοβαρά» θέματα, όπως το γιατί διαλέξαμε αυτό το χόμπυ, αν μας παθιάζει ή απλώς σκοτώνουμε την ώρα μας -σαν να παίζαμε ένα pc game- και ποια πράγματα μας ευχαριστούν όταν το κάνουμε.

Ένα βιβλίο που μας έκανε εντύπωση όταν ξεκινάγαμε το μοντελισμό πριν πολλά χρόνια ήταν το “Making Model Aircraft” του Bryan Philpott (εκδόσεις Patrick Stephens, 1976). Στον πρόλογό του, στην πρώτη σελίδα, γράφει: «Ο μοντελισμός είναι μια πολύ προσωπική υπόθεση. Οτιδήποτε φτιάχνεις το κάνεις για την προσωπική σου ευχαρίστηση και αν το αποτέλεσμα σου αρέσει τότε αυτό είναι που έχει σημασία».

Δεν θα μπορούσαμε να συμφωνήσουμε περισσότερο με την πρώτη πρόταση, ό,τι ο μοντελισμός είναι όπως τον βλέπει και τον θέλει ο καθένας: Βάφοντας μόνο με πινέλο ή και αερογράφο, βιαστικά ή κάνοντας μήνες για να τελειώσει κάτι, φτιάχνοντας ένα θέμα κάθε φορά ή δουλεύοντας πολλά μισοτελειωμένα ταυτόχρονα, με μπόλικες φθορές ή σαν να βγήκαν από το βαφείο, μόνο αεροπλάνα ή άρματα ή «όλα τα αλέθει ο καλός ο μύλος» και πάει λέγοντας.

Η δεύτερη πρόταση όμως είναι παγίδα!

Οι περισσότεροι φτιάχνουν πράγματι για την προσωπική τους ευχαρίστηση – όχι όμως όλοι. Υπάρχουν και κάποιοι που φτιάχνουν διότι είναι αναγκασμένοι να το κάνουν – και το δείχνουν, ασχέτως αν δεν το παραδέχονται άμεσα. Είναι αυτοί για τους οποίους ο μοντελισμός (άσχετα αν είναι και το χόμπυ τους ή όχι) είναι πάνω απ΄ όλα επάγγελμα – έστω και συμπληρωματικό. Αν δεν μοντελάρουν απλά θα τους λείψουν πράγματα ή θα πεινάσουν ή θα αναγκαστούν να κάνουν οποιαδήποτε άλλη δουλειά: Μοντελιστές που φτιάχνουν κατά παραγγελία για ιδιώτες, μοντελιστές που ειδικεύονται σε πρωτότυπα για εταιρίες με μοντέλα multimedia/resin/αξεσουάρ/φιγουρών, μοντελιστές που φτιάχνουν για promotion της γκάμας των μοντελιστικών επιχειρήσεων, κατασκευαστικά άρθρα περιοδικών και βιβλίων, κατασκευαστικά άρθρα προσβάσιμα μόνο σε διαδικτυακούς συνδρομητές και φυσικά αρχισυντάκτες, συνεργάτες μοντελιστικών περιοδικών και βιβλίων.

Υπάρχουν βέβαια και περιπτώσεις που κάποιοι διαλέγουν το μοντελισμό ως επάγγελμα διότι ακριβώς τους αρέσει πάρα πολύ, σχεδόν παθιάζοναι με αυτόν. Στην ουσία θα λέγαμε ότι ο μοντελισμός τους διαλέγει και όχι το αντίστροφο!

Ωστόσο αυτό δεν αναιρεί τις ουσιώδεις διαφορές ανάμεσα στο χόμπυ και στο επάγγελμα: To πρώτο μας ευχαριστεί αναγκαστικά – αλλιώς δεν θα το κάναμε. Το δεύτερο το κάνουμε αναγκαστικά προκειμένου να επιβιώσουμε – ασχέτως αν μας αρέσει ή όχι!

Τόσο το χόμπυ όσο και το επάγγελμα, πέρα από αυτή την ουσιαστική διαφορά, έχουν και κάποιες ομοιότητες: Kαι τα δύο διακρίνονται από στάδια, μέσω των οποίων φτάνεις στο τελικό αποτέλεσμα: Στο τελειωμένο μοντέλο και στο στόχο της δουλειάς σου στο τέλος της ημέρας (μεροκάματο).

Αν αυτά τα στάδια τα απολαμβάνεις, τότε είναι σίγουρο ότι όχι μόνο θα απολαύσεις και το τελικό αποτέλεσμα αλλά θα το απολαύσουν και οι άλλοι γύρω σου: οι φίλοι, η οικογένειά σου, ο κόσμος μιας έκθεσης (ενδεχομένως και οι… κριτές!), οι αναγνώστες, οι επισκέπτες του φόρουμ/ιστοσελίδας και -στη δουλειά σου- ο εργοδότης σου!

Αν όμως δεν απολαμβάνεις τα στάδια που απαιτούνται μέχρι να φτάσεις στο πολυπόθητο τελικό αποτέλεσμα, τότε έχεις -χοντρό- πρόβλημα, που όσο κι αν προσπαθείς να το κρύψεις αυτό φαίνεται (ή θα φανεί) και ο μόνος που δεν το έχει καταλάβει είσαι εσύ ο ίδιος!

Εντάξει, οι περισσότεροι βαριούνται το στοκάρισμα και το τρίψιμο, αλλά αν φτάνεις στο σημείο να βαριέσαι αφόρητα ή να μισείς πχ. το βάψιμο ή τις φθορές, τότε, διάολε, πως περιμένεις να φτάσεις σε κάτι πολύ όμορφο (και όχι απλά αποδεκτό ή μέτριο) που θα το θαυμάζεις εσύ και οι άλλοι?

Λογικά, αν απεχθάνεσαι την όλη διαδικασία, έχεις πέσει στη λούμπα του λάθος χόμπυ ή του λάθος επαγγέλματος. Δεν βλέπεις την ώρα να κάνεις κάτι άλλο από αυτό που τελικά είσαι αναγκασμένος να κάνεις. Πχ. να παίξεις games στο pc με τις ώρες ή να δείς ποδόσφαιρο.

Αν συλλάβουμε λοιπόν τον εαυτό μας να βαριέται ή να μισεί μια διαδικασία, πρέπει κατά την ταπεινή μας γνώμη να κάτσουμε να βρούμε το γιατί. Ετσι θα εμποδίσουμε την προβληματική διαδικασία να επηρεάσει άσχημα το αποτέλεσμα και ταυτόχρονα θα βρούμε τη λύση που θα μας κάνει να νοιώσουμε ευχάριστα.

Πχ. το να μισούμε το στοκάρισμα ή το βάψιμο περίπλοκων καμουφλάζ μπορεί να κρύβει το φόβο ότι δεν θα τα πετύχουμε ή ότι για να τα πετύχουμε θα σπαταλήσουμε υπερβολικά μεγάλο χρόνο (πολύτιμο για κάτι άλλο? – να μια καλή ερώτηση). Αυτό μεταφράζεται στο ότι έχουμε ανάγκη να βρούμε νέες καλύτερες μεθόδους που θα μας γλυτώσουν χρόνο, ενώ παράλληλα μελετώντας (και εξασκώντας) καλύτερα τη διαδικασία, αυτή θα μας φανεί πιο εύκολη από ότι νομίζαμε. Τα λάθη είναι πλήρως αποδεκτά διότι σταδιακά μας οδηγούν στο να μην τα επαναλαμβάνουμε. Η μη επανάληψη μιας αποτυχίας ισούται με επιτυχία. Τόσο απλό! (Ηappy accidents που έλεγε και ο Bob Ross…)

Για όσους έχουν τον μοντελισμό ως επάγγελμα «στον πάγκο» (δηλαδή μοντελάρουν σε καθημερινή βάση για να τηρήσουν προθεσμίες και παραδόσεις) θα πίστευε κανείς πως είναι οι πιο τυχεροί, ευγνώμονες και ευτυχισμένοι άνθρωποι στον κόσμο. Όμως αυτό δεν ισχύει πάντα και μερικοί δεν διστάζουν να το ομολογήσουν – αν όχι ευθέως, τουλάχιστον μέσα από τα συμφραζόμενα ή βλέποντας τα αποτελέσματα της όχι πάντα επιτυχημένης και προφανώς πιεσμένης δουλειάς τους!

Είναι χαρακτηριστικό σε πολλά μοντελιστικά περιοδικά οι σύντομες κατασκευές, συνήθως της μιας ή μισής σελίδας (ή ακόμα και σε ολόκληρα άρθρα) που φαίνεται ξεκάθαρα ότι ο συνεργάτης ίσα που πρόλαβε να τελειώσει και να φωτογραφήσει το μοντέλο, συχνά με λάθη και εμφανείς ελλείψεις, για να προλάβει τις προθεσμίες της κυκλοφορίας ή διότι απλά η αμοιβή είναι τόσο μικρή (ή ανύπαρκτη) που δεν άξιζε να ασχοληθεί πέρα από 2-3 μέρες: το αποτέλεσμα συνήθως μέτριο ως θλιβερό. Και η ευθύνη δεν είναι πάντα του συνεργάτη αλλά του αρχισυντάκτη που τον επέλεξε και που τον πιέζει χρονικά. (Εννοείται πως σε αυτά που γράφουμε βάζουμε και τον εαυτό μας και τους συνεργάτες μέσα. Ουδείς άσφαλτος!)

Να λοιπόν που το αν μας αρέσει το χόμπυ ή όχι, και η πίεση - χρονική και ψυχολογική - που το συνοδεύει όταν δεν μας αρέσει η διαδικασία, ασχέτως αν είναι και επάγγελμα, έχει άμεση και καθοριστική επίδραση στο αποτέλεσμα της δουλειάς μας – είτε πρόκειται για μοντέλα είτε για τυρόπιττες!

Ο Gordon Stevens, ο ιδρυτής της Rareplanes, έβαφε συχνά μόνο τη μία πλευρά των μοντέλων, αυτή που θα φωτογράφιζε για το εξώφυλλο της συσκευασίας των κιτ! Δεν προλάβαινε να ασχοληθεί με τις ατέλειες της άλλης πλευράς διότι τον πίεζαν οι προθεσμίες. Του άρεσε όμως πολύ αυτό που έκανε, το διασκέδαζε, κατάφερε να πάρει σύνταξη από αυτό το επάγγελμα και χάρισε σε πολύ κόσμο μοναδικά θέματα την εποχή των vacuform. Kαι το κυριότερο: από σεβασμό στους μοντελιστές και πελάτες του, αποκάλυψε το μυστικό μετά την συνταξιοδότησή του και το κλείσιμο της εταιρίας του!

Φυσικά ο μοντελισμός ως επάγγελμα κάποιου, που πρέπει καθημερινά να κολλάει και να βάφει με αυστηρές προθεσμίες παράδοσης, είναι περισσότερο διαδεδομένος στο εξωτερικό, παρά στην Ελλάδα, και αυτό διότι η χώρα μας, όπως σε όλα, αποτελεί πολύ μικρή αγορά. Και με την κρίση, ακόμα και τα μοντελιστικά καταστήματα που κάποτε ήταν δεκάδες, σήμερα είναι μετρημένα στα δάκτυλα.

Είτε λοιπόν πέσουμε πάνω σε μια εμμονή για ένα είδος τεχνικής – συνταγής, όπου ρίχνεις τα αναλώσιμα στο… μίξερ και απολαμβάνεις «εγγυημένα» αποτελέσματα (και πωλήσεις), είτε σε κάποιο είδος συστηματικής προβολής προϊόντων ή μοντέλων, που πέρα από πωλήσεις, σκοπό έχει να αποκρύψει/δικαιολογήσει ατέλειες και ενδεχομένως μια αφόρητη…βαρεμάρα ή και μίσος για ένα λάθος ή καταπιεστικό χόμπυ ή επάγγελμα, το κλειδί είναι πάντα το προσωπικό φίλτρο της δικής μας αξιολόγησης.

Κάθε φορά που διαβάζετε σκέψεις και απόψεις που μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τη δική σας αντίληψη και ευχαρίστηση που αντλείτε από το χόμπυ θυμηθείτε να κρατάτε μόνο αυτά που σας βοηθούν να γίνεστε καλύτεροι.