Potez 25A2, Grand Models 1/72
Το Potez Po 25 A2 ήταν ένα διθέσιο αεροπλάνο αναγνώρισης και στρατιωτικής συνεργασίας, προερχόμενο από το Potez Po 15, το οποίο παράχθηκε σε πολλές εκδόσεις, με διαφορετικούς κινητήρες και εξήχθη σε μεγάλο αριθμό χωρών. Το πρωτότυπο πέταξε για πρώτη φορά το 1924 και αμέσως έγινε επιτυχία με συνολική παραγωγή 4000 αεροσκαφών. Εισήγαγε την σχεδίαση τύπου “sesquiplane”, με την κάτω πτέρυγα αρκετά μικρότερη από την επάνω. Η Ελλάδα παρήγγειλε 24 αεροσκάφη του τύπου, με κόστος 1,3 εκατ. δρχ. έκαστο, τα οποία παρέλαβε από τη Γαλλία το 1931. Σε αυτά τοποθέτησε κινητήρες Hispano-Suiza 12JB των 450 ίππων, με δίφυλλη μεταλλική έλικα τύπου Ratier, που υπήρχαν ως απόθεμα και προορίζονταν για τα Bre XIX, αλλά δεν χρησιμοποιήθηκαν σε αυτά λόγω του μεγάλου κόστους για τη μετασκευή τους. H αρχική σχεδίαση του Po 25 προέβλεπε την τοποθέτηση διαφόρων κινητήρων, όμως δεν προέβλεπε την τοποθέτηση της συγκεκριμένης μονάδας ισχύος. Για την επιτυχή της ενσωμάτωση απαιτήθηκε η τοποθέτηση έρματος 25 κιλών στη ουρά του αεροπλάνου, κάτι που δέχθηκε έντονη κριτική ως αιτία πρόκλησης πολλών ατυχημάτων. Η ονομασία «Avion Grecque» (ελληνικό αεροπλάνο) χρησιμοποιήθηκε από την κατασκευάστρια εταιρεία και αναγράφεται στα τεχνικά εγχειρίδια του τύπου, τα οποία εκδόθηκαν ειδικά για την Ελλάδα.
Eπιχειρήσεις στον Β' ΠΠ
Κατά την έναρξη του Ελληνο-Ιταλικού πολέμου, το 1940, υπήρχαν 17 Po 25 Α2 διαθέσιμα, ενταγμένα στην 4η Μοίρα Παρατηρήσεως. Η Μοίρα χωρίστηκε σε δύο Σμήνη που μετακινήθηκαν αρχικά στα Nέα Κούκλαινα Βερροίας (σημερινό Τρίλοφο) με 8 αεροπλάνα και στον Αμυγδαλεώνα Καβάλας. Τα υπόλοιπα αξιοποιήθηκαν για τις ανάγκες του Δ΄ Σώματος Στρατού και χρησιμοποιήθηκαν μόνο στα αρχικά στάδια του Πολέμου, καθώς εθεωρούντο απαρχαιωμένα. Στη συνέχεια μετακινήθηκαν στα πρόχειρα αεροδρόμια Γιδά και Φλωρίνης και μετά κατεστράφησαν στα ενδιάμεσα αεροδρόμια από Κούκλαινα μέχρι Ελευσίνα, από τη Γερμανική αεροπορία το 1941.
Το κιτ της Grand Models στην 1/72
Άλλη μία πρωτοτυπία της Grand Models, μια και το Potez 25Α-2 δεν κυκλοφορούσε σε καμία κλίμακα, από καμία εταιρία μέχρι σήμερα (αν εξαιρέσουμε ένα vacform της Βroplan και την πολωνική Hit Kit, limited injection στην 1/72, αλλά σε μη ελληνική έκδοση -πολλές διαφορές σε σχήμα και κινητήρα- με μέτρια ποιότητα και σήματα και δύσκολο να βρεθεί σήμερα). Το δεύτερο λοιπόν κατά σειρά κιτ της Grand Models στην 1/72 (μετά το πολύ πετυχημένο T-6A Texan II) έχει σαν θέμα αυτό το ενδιαφέρον αεροσκάφος και αποτελείται από κομμάτια ρητίνης, μετάλλου και φωτοχαραγμένων (Photo-etched parts). Πιο αναλυτικά περιλαμβάνει 22 κομμάτια ρητίνης με εξαιρετική ποιότητα, 15 κομμάτια για τα σκέλη προσγείωσης και τα στηρίγματα των πτερύγων από ορείχαλκο και τέλος ένα λεπτό μεταλλικό φύλλο με 38 φωτοχαραγμένα κομμάτια. Η ποιότητα τόσο των υλικών όσο και της αποτυπωμένης λεπτομέρειας είναι πάρα πολύ καλή και μάλιστα πολύ καλύτερη σε σύγκριση με το T-6A Texan, καθώς η νέα ρητίνη είναι ελαφρότερη, αποτυπώνει καλύτερα τη λεπτομέρεια και η τεχνολογία χύτευσής της αποτρέπει κίνδυνο μελλοντικής στρέβλωσης. Τα μικρά κομμάτια έχουν εξαιρετική λεπτομέρεια, που μόνο η ρητίνη μπορεί να αποδώσει. Κάποια κομμάτια, όπως πχ. το πολυβόλο, το χειριστήριο, το ψυγείο και τα ποδωστήρια, έχουν εκτυπωθεί απευθείας σε 3D εκτυπωτή. Οι γραμμώσεις είναι παντού ρεαλιστικές και διακριτικές για την κλίμακα. Τα κομμάτια του συστήματος προσγείωσης είναι λεπτά και όταν κολληθούν μεταξύ τους (με κόλλα στιγμής ή εποξική 5 λεπτών) είναι ικανά να σηκώσουν πολλαπλάσιο βάρος από αυτό του μοντέλου. Τέλος οι χαλκομανίες (το μόνο μη «made in Greece» μέρος του κιτ!) είναι πολύ λεπτές με ελάχιστο φιλμ και άριστη χρωματική απόδοση/ακρίβεια εκτύπωσης.
Κατασκευή
Η κατασκευή του μοντέλου ξεκίνησε από το κόκπιτ, όπου βάφτηκαν μπεζ τα τοιχώματα (πανί), καφέ τα στυλίδια και σκούρο γκρι το πάτωμα. Ο πίνακας οργάνων έγινε «ξύλινος» με κατάλληλο βάψιμο, συνδυάζοντας enamel ανοιχτόχρωμη βάση και σκουρότερα λάδια από πάνω. Όλα τα κομμάτια του κόκπιτ τοποθετήθηκαν στην θέση τους από το πολύ έξυπνο άνω άνοιγμα, μια και η άτρακτος (όπως αντίστοιχα και οι πτέρυγες) δίνονται αντίστοιχα σε ένα κομμάτι, γλυτώνοντας χρόνο, κολλήματα και στοκαρίσματα ενώσεων, ενώ παράλληλα εξασφαλίζεται η διαφύλαξη των παρακείμενων γραμμώσεων. Επόμενο βήμα ήταν να κολληθούν στην άτρακτο τα κάτω φτερά με εποξική κόλλα 5 λεπτών, ώστε να υπάρχει χρόνος να ευθυγραμιστούν απόλυτα. Κατόπιν κολλήθηκαν τα οριζόντια πτερύγια της ουράς και το κάθετο. Ελάχιστος στόκος χρειάστηκε για να εξαφανιστούν οι ενώσεις. Τα μεταλλικά στυλίδια των τροχών καθαρίστηκαν και τοποθετήθηκαν στην άτρακτο. Τα δύο εσωτερικά κομμάτια που σχηματίζουν το «V» χρειάστηκε να κοντύνουν ελαφρά. Στις περισσότερες ενώσεις χρησιμοποιήσαμε superglue (τύπου logo στιγμής) αλλά σε σημεία που θέλαμε έξτρα αντοχή η εποξική 5 λεπτών (δύο συστατικών) είναι προτιμότερη και πιο ασφαλής.
Βάψιμο
Το μοντέλο σκουπίστηκε με γάζα και οινόπνευμα για να φύγουν σκόνες και τυχόν βρωμιές, ώστε να έχουμε καθαρές επιφάνειες, έτοιμες να δεχτούν το πρώτο χρώμα. Με τον αερογράφο ψεκάστηκε το Νο. 65 Μatt Aircraft Blue της Humbrol (αφού προηγουμένως αναμείχθηκε με λίγο λευκό) στις κάτω επιφάνειες. Με το χρώμα να έχει στεγνώσει καλά μασκαρίστηκαν τα σημεία που έπρεπε και ακολούθως ψεκάστηκε το Νο. 63 Μatt Sand, επίσης της Humbrol. Τέλος με «ελεύθερο χέρι» και υπερβολικά λεπτή δέσμη ψεκάστηκε το Νο. 30 Μatt Dark Green της Humbrol. Βερνίκι γυαλιστερό περάστηκε μόνο στα σημεία που θα τοποθετηθούν οι χαλκομανίες. Αυτές είναι πολύ λεπτές, έχουν ικανή αντοχή, αν και χρειάζονται προσεκτικές κινήσεις για την τοποθέτησή τους. Δεν απαιτήθηκε κάποιο βελτιωτικό. Οι αριθμοί δίνονται ξεχωριστά ο κάθε ένας ώστε να αποφεύγεται το περισσευούμενο φιλμ ανάμεσά τους. Ακολούθως με λάδια ζωγραφικής έγιναν «φωτίσματα» στις επιφάνειες του μοντέλου. Επάνω σε μακετόχαρτο σταθεροποιήθηκε με ταινία μασκαρίσματος η επάνω πτέρυγα ανάποδα και το υπόλοιπο μοντέλο προσαρμόστηκε και μετά από λίγες δοκιμές κολλήθηκε προσεκτικά επάνω της, έτσι ώστε να ελεγχθεί η απόλυτη συμμετρία και καλή εφαρμογή. Τα στυλίδια είχαν ήδη κολληθεί αρχικά μόνο στην άτρακτο και τα κάτω φτερά, ώστε να διευκολυνθεί η προετοιμασία για το rigging. Στα σημεία που υποδεικνύει το σχέδιο (και πριν κολληθεί οτιδήποτε) έγιναν τρύπες με τρυπανάκι χειρός, διαμέτρου 0,3 mm, μέσα στις οποίες τοποθετήθηκε και κολλήθηκε εξαιρετικά λεπτή πετονιά πάχους 0,2 mm (εναλλακτικά πολύ λεπτή συνθετική κλωστή Madeira από καταστήματα ειδών πλεκτικής). Η επάνω πτέρυγα κολλήθηκε με εποξική κόλλα στις άκρες των μεταλλικών στυλιδίων και ακολούθησαν οι τελικές κολλήσεις στις ελεύθερες μισές άκρες της πετονιάς. Το μυστικό εδώ είναι να κολληθούν με logo από τη μία πλευρά οι άκρες της πετονιάς στις προετοιμασμένες τρύπες και μόνο αφού έχει στεγνώσει πολύ καλά η αρχική ένωση να γίνει το τέντωμα/κόλληση γύρω από τα στυλίδια και η τελική συγκόλληση στην τελευταία οπή. Προσπαθούμε τυλίγοντας/τεντώνοντας και κολλώντας σταδιακά την πετονιά γύρω από τα στυλίδια να διανύσουμε τη μεγαλύτερη δυνατή απόσταση σε ενιαίο μήκος «συρματόσχοινου» ώστε να αποφύγουμε τα πολλά κοψίματα. Ετσι το rigging θα είναι ανθεκτικό και ενισχυτικό της δομής του μοντέλου, όπως και στο πραγματικό διπλάνο! Η προσεκτική μελέτη των οδηγιών είναι απαραίτητη σε αυτό το σημείο. Το τελικό φινίρισμα δόθηκε με δυό ελαφρά χέρια σατινέ βερνικιού που προέκυψε από ανάμιξη matt και gloss cote της Gunze σε αναλογία 30% & 70%. Τέλος τοποθετήθηκαν τα φωτοχαραγμένα κομμάτια στην επάνω πτέρυγα (εντατήρες πηδαλίων), το πολυβόλο του παρατηρητή και την έλικα.
Επίλογος
Παρόλο που το κιτ δεν απευθύνεται σε αρχάριους μοντελιστές, κάποιος με μικρή εμπειρία (και έχοντας ήδη χρησιμοποιήσει ρητινένια κομμάτια) μπορεί να απολαύσει την κατασκευή του. Πρόκειται για ένα όχι τόσο γνωστό αεροσκάφος που όμως πέταξε σχεδόν μια δεκαετία στους ελληνικούς ουρανούς τα δύσκολα εκείνα χρόνια. Τελειωμένο είναι πολύ εντυπωσιακό και μεγάλο, σε βαθμό που θα προσελκύσει και θα ικανοποιήσει ακόμα και τους φίλους της 1/48! Όλα τα κιτ της Grand Models είναι περιορισμένης παραγωγής (limited) συνεπώς αν σας ενδιαφέρει να προσθέσετε το Potez 25A2 στη συλλογή σας, συνιστούμε να το παραγγείλετε τώρα στο e-mail: panbu@otenet.gr. H τιμή του στα 40 ευρώ κρίνεται πολύ καλή για την ποιότητά του αλλά και την ποσότητα της λεπτομέρειας που περιέχει το κιτ.
Links:
http://history-color.blogspot.gr/search/label/POTEZ%2025%20A2%20TOE
https://en.wikipedia.org/wiki/Potez_25
https://www.haf.gr/history/historical-aircraft/potez-po-25-a2/
http://www.britmodeller.com/forums/index.php?/topic/234921030-potez-25-toe-finished/
http://www.internetmodeler.com/2000/april/first-looks/broplan_potez.htm
Δείτε ακόμα ...
Μοντελισμός - Κατασκευές |
Μοντελισμός - Κατασκευές |
Μοντελισμός - Κατασκευές |
Μοντελισμός - Κατασκευές |
Μοντελισμός - Κατασκευές |